Ontstaansgeschiedenis
Nederland kent een lange traditie in het toetsen van voorgenomen regelgeving op regeldruk. Die traditie begon in 2000 met de oprichting van het Adviescollege toetsing administratieve lasten (Actal).
Actal was een tijdelijk adviescollege dat zich in eerste instantie richtte op het toetsen van de administratieve lasten voor bedrijven. In 2005 werd ook gekeken naar de lasten voor burgers, en werd de toetsing uitgebreid met het beoordelen van de nalevingskosten. Drie jaar later kwamen daar professionals bij in de sectoren onderwijs, sociale zekerheid, veiligheid en zorg. De toetsing moest toen alle aspecten van regeldruk betreffen, waaronder bijvoorbeeld toezichtlasten.
Vanaf 2014 kregen medeoverheden (gemeenten, provincies, waterschappen) de mogelijkheid om Actal om advies te vragen. Actal ging ook over bestaande regelgeving adviseren.
ATR
In 2017 besloot het kabinet om Actal te vervangen door een nieuw Adviescollege toetsing regeldruk (ATR). ATR had een sterk ingeperkt mandaat, maar op verzoek van de Tweede Kamer werd het uitgebreid. Daardoor kon ATR ook adviseren over bestaande wet- en regelgeving en ook adviseren op verzoek van de Staten-Generaal en medeoverheden. Het tijdelijke mandaat van ATR werd diverse keren verlengd. Het kabinet besloot in 2024 om ATR permanent te maken. De Instellingswet ATR ligt op dit moment voor behandeling in de Tweede Kamer.
Voor meer inzicht in het werk van Actal, download het boekje 'Naar betere regels, lessen uit 17 jaar Actal'.