Inmenging eigendomsrecht door wijziging gedoogplicht onvoldoende onderbouwd

Het kabinet wil juridische procedures schrappen om zo (voor)onderzoek voor het realiseren van onder meer infrastructuur te kunnen versnellen. Met dit voorstel schrapt het kabinet procedures door de gedoogplicht te wijzigen. Het toepassingsbereik en de regeldrukeffecten van deze inmenging in het eigendomsrecht zijn echter onvoldoende onderbouwd. Dat schrijft ATR in een advies aan de minister van Klimaat en Groene Groei (KGG). 

Context

Wanneer een netbeheerder of Rijkswaterstaat (voor)onderzoek wil uitvoeren op grond van derden, dan gelden daar procedures voor. Dit (voor)onderzoek kan gaan over bijvoorbeeld het plaatsten van hoogspanningsmasten of verbreding van wegen. Deze procedures kosten en tijd en werken daardoor vertragend. Daarom wil het kabinet bezwaar- en beroepsprocedures schrappen. Deze inmenging in het eigendomsrecht is volgens het ministerie proportioneel omdat de inbreuk tijdelijk is en in het algemeen belang is. 

Bereik

De aanleiding voor het wijzigen van de gedoogplicht is helder. Het toepassingsbereik is echter onvoldoende onderbouwd. Het ministerie verwijst naar de versnelling van de energietransitie als reden voor het wijzigen van de gedoogplicht. Het toepassingsbereik is echter breder. Het geldt ook voor bijvoorbeeld lokale spoorwegen. 

Regeldruk mogelijk onderschat

Uit de berekening van de regeldruk blijkt een afname. Dit ligt mogelijk genuanceerder omdat grondgebruikers naar de civiele rechter moeten, wanneer zij het niet eens zijn met de toepassing van de gedoogplicht. Civiel recht valt niet onder de definitie van regeldruk, maar dat betekent niet dat burgers geen regeldruk ervaren door dit voorstel. Sterker: het is de verwachting dat grondgebruikers een stap naar de civiele rechter als meer belastend en minder werkbaar zullen ervaren, zeker als zij daarvoor een advocaat moeten inschakelen. 

De regeldrukparagraaf is bovendien niet compleet. Niet alle initiatiefnemers zijn meegenomen in de regeldrukparagraaf en de regeldrukgevolgen voor rechthebbenden zijn ook niet berekend. 

Andere wijzigingen

Naast de wijziging van de Omgevingswet wijzigt dit voorstel (onder meer) ook de Wet milieubeheer en de Klimaatwet. Het college heeft geen opmerkingen over deze wijzigingen.  

De formele titel van de wet is Herstel van wetstechnische gebreken en leemten, alsmede aanbrenging van andere wijzigingen van ondergeschikte aard in diverse wetsbepalingen op het terrein van het Ministerie van Klimaat en Groene Groei (Verzamelwet KGG …).