Beoordeling private verzekeringen zelfstandigen complex
Zelfstandigen die niet onder de publieke verzekering van UWV willen komen te vallen, moeten in plaats daarvan een private verzekering afsluiten. Die verzekering moet dan wel aan de eisen van de wet voldoen. De beoordeling of daaraan is voldaan is complex. Omdat zelfstandigen die beoordeling zelf moeten doen, is onduidelijk of het voorstel voldoende werkbaar is. De toelichting van het voorstel schiet op dit punt tekort. Dat schrijft ATR in een advies aan de minister van SZW.
Verplichte verzekering
Relatief weinig zelfstandigen verzekeren zich tegen het risico op inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid. Circa 200.000 van de in totaal circa 1,13 miljoen zelfstandigen heeft een dergelijke verzekering. Als gevolg daarvan doen relatief veel zelfstandigen bij arbeidsongeschiktheid een beroep op de bijstand. Bovendien is er een ongelijk speelveld tussen wel en niet verzekerde zelfstandigen. Daarom wil het kabinet zelfstandigen verplichten zich te verzekeren. Zelfstandigen kunnen met de nieuwe wet wel kiezen tussen de publieke verzekering van UWV en een door hen zelf afgesloten private verzekering. Die laatste moet dan wel aan de eisen van de wet voldoen.
Beoordeling te complex
De beoordeling of een verzekering aan de wettelijke eisen voldoet, is complex. Zelfstandigen moeten die beoordeling namelijk zelf uitvoeren. Onder meer door te kijken naar de dekking van de verzekering, de wachttijd, de hoogte en duur van de uitkering en die vergelijken met die van de publieke verzekering van UWV. De toelichting op het wetsvoorstel biedt onvoldoende inzicht in de werkbaarheid van deze beoordeling. Ook is niet duidelijk van welke hulpmiddelen de zelfstandige daarbij gebruik kunnen maken. De toelichting op het wetsvoorstel vraagt om meer onderbouwing van de werkbaarheid: in hoeverre kunnen zelfstandigen het voorstel uitvoeren.
Concrete norm
Eén van de doelen van de nieuwe wet is om een gelijk speelveld tussen zelfstandigen en werknemers te bereiken. De wet is onduidelijk wanneer dit gelijk speelveld in de praktijk is bereikt. Als gevolg daarvan is bij evaluatie van de wet niet goed vast te stellen of dit doel is bereikt. De wet moet daarom volgens ATR een concreet te toetsen norm gaan bevatten.
De formele titel van het voorstel luidt Wet basisverzekering arbeidsongeschiktheid zelfstandigen