Kinderopvang niet automatisch veiliger bij meldplicht
De kinderopvang kent strenge kwaliteitseisen. Het kabinet wil risico’s voor kinderen verder beperken door een meldplicht voor ernstige incidenten in te voeren. Uit de toelichting van het voorstel blijkt echter niet hoe negatieve ervaringen van een eerdere registratieplicht worden gepareerd. Ook onderbouwt het kabinet niet in hoeverre de plicht werkbaar is voor een sector die nu al kampt met personeelstekorten. Het is op voorhand dan ook niet zeker dat het doen van meer meldingen gaat leiden tot (nog) betere en veiligere kinderopvang. Dat schrijft ATR in een advies aan de minister van SZW.
Context
De meldplicht betekent dat houders van kindercentra en gastouders de toezichthouder in beginsel binnen 24 uur mogelijk in kennis moeten stellen van ernstige incidenten. Denk daarbij aan incidenten met ernstige gevolgen (letsel, dodelijke afloop) of vermissing van een kind buiten de kinderopvanglocatie.
Effectiviteit geen garantie
De noodzaak van het wetsvoorstel wordt ondersteund door signalen dat incidenten in de kinderopvang toenemen. Een meldplicht zorgt ervoor dat er meer inzicht komt in de aard en omvang van deze incidenten. Dat kan belangrijk zijn voor het verbeteren van het veiligheids- en gezondheidsbeleid. Een verbeterd meldingsbeleid leidt echter niet automatisch tot het vergroten van de veiligheid van kinderen in de kinderopvang.
Hernieuwde plicht
Daar komt bij dat een eerdere meldingsplicht in 2018 nog is afgeschaft. Onder andere vanwege de administratieve lasten, twijfels over de meerwaarde bij het verbeteren van de veiligheid en overlap met bestaande regels en voorschriften. Uit het nieuwe voorstel blijkt niet hoe die nadelen ondervangen kunnen worden. Het kabinet doet er goed aan in de toelichting aan te geven hoe de nieuwe meldplicht verschilt van de oude.
Minder belastende alternatieven
Voor kleineren organisaties kan een meldplicht een onevenredige belasting opleveren. Het zou goed zijn als het kabinet de mogelijkheid onderzoekt of kleine organisaties van de plicht kunnen worden vrijgesteld. Ook zou het goed zijn te overwegen of de meldtermijn van 24 uur kan worden verlengd naar 5 werkdagen.
Werkbaarheid
De kinderopvangsector kampt nu al met personeelstekorten. Dat roept de vraag op of de meldplicht voor organisaties goed uitvoerbaar is. Oftewel: wie gaat die meldingen doen. Daarbij moet ook worden gekeken naar mogelijke verdringingseffecten. Dat wil zeggen: hoe groot is de kans dat het verplicht melden ertoe leidt dat essentiële zorgtaken minder of onvoldoende aandacht krijgen. Ook deze aspecten vragen om meer toelichting en dus om een betere onderbouwing van het voorstel.
De formele titel van het voorstel luidt Wijziging van de Wet kinderopvang in verband met het invoeren van een meldplicht voor ernstige veiligheidsincidenten