Noodzaak opwerpen drempel bij aanvraag compensatie onduidelijk
Het is niet duidelijk welk probleem opgelost moet worden door een drempel op te werpen bij het aanvragen van compensatie bij de Rijksoverheid. Het kan helpen lichtvaardige verzoeken te ontmoedigen, maar dan moet wel heel goed onderbouwd worden in hoeverre dit voor de Rijksoverheid daadwerkelijk een probleem is. Zeker aangezien een drempel ook serieuze aanvragen voor compensatie kan ontmoedigen. Dat schrijft ATR in een advies aan de minister van Rechtsbescherming (J&V).
Drempel van aanvraag compensatie
Het idee van het ministerie is om het Rijk de mogelijkheid te bieden 300 euro te heffen bij burgers en bedrijven die compensatie van de Rijksoverheid willen. Bijvoorbeeld omdat zij vinden dat zij onevenredig benadeeld worden door het handelen van de overheid. De aanvragers krijgen dat bedrag dan terug wanneer de aanvraag wordt gehonoreerd. Idee is dat deze financiële drempel het aantal lichtzinnige of onvoldoende onderbouwde aanvragen terugdringt. Sommige gemeenten hanteren dit systeem al.
Onvoldoende onderbouwd
Het is zeer de vraag of er bij het Rijk daadwerkelijk een probleem is met lichtzinnige aanvragen. Ook is onduidelijk of de kans groot is dat dit zich in de nabije toekomst gaat voordoen. Het ministerie onderbouwt dat niet in het voorstel en dat zou wel moeten. Duidelijk moet zijn welk probleem er om een oplossing vraagt.
Rechtszekerheid
Bovendien is het risico dat burgers en bedrijven die wel terecht compensatie vragen, dat niet meer doen vanwege de financiële drempel. Dat zou onwenselijk zijn, zeker gezien de ervaringen met de compensatie van aardbevingsschade en schade als gevolg van de kinderopvangtoeslagaffaire. Nut en noodzaak van de regeling zou dan ook onomstreden moeten zijn. Dat is op basis van de te beperkte toelichting niet vast te stellen.
Regeldruk onduidelijk
Het is verder onduidelijk wat de regeldrukeffecten zullen zijn. Aan de ene kant zullen er minder aanvragen worden ingediend, wat leidt tot een daling van de regeldruk. Aan de andere kant moeten aanvragers vooraf geld overmaken, een extra handeling en dus regeldruk. Daarnaast moeten de overheidsorganisaties duidelijk maken wie in welke situatie wordt uitgezonderd van de betalingsverplichting en dat levert kennisnamekosten op. ATR adviseert J&V om deze effecten in diverse scenario’s in beeld te brengen.