Wetsvoorstel decentrale loting
ATR heeft op 8 oktober 2020 het wetsvoorstel ‘Wijziging van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek in verband met het toevoegen van loting als selectiemethode voor opleidingen met capaciteitsfixus in het hoger onderwijs’ ontvangen voor toetsing. De internetconsultatie is gehouden van 8 oktober 2020 tot 8 november 2020. De beoogde datum van inwerkingtreding is 1 januari 2022. Dit betekent dat instellingen loting kunnen hanteren als selectiemethode bij de selectie voor het studiejaar 2023/2024.
Op dit moment kunnen instellingen voor hoger onderwijs bij numerus fixusopleidingen alleen decentraal selecteren op basis van minimaal twee kwalitatieve criteria. Om onderwijsinstellingen meer handelingsruimte te geven wordt decentrale loting als extra instrument beschikbaar gesteld. De toelichting wijst daarbij op onderzoek dat laat zien dat selecteren negatieve neveneffecten kan hebben, zoals bewuste of onbewuste zelfselectie door (bepaalde groepen) aspirant-studenten. De Inspectie van het onderwijs heeft geconstateerd dat opleidingen met een numerus fixus een minder diverse studentenpopulatie hebben. Dit kan erop wijzen dat er sprake is van kansenongelijkheid voor aspirant-studenten uit verschillende bevolkingsgroepen, met mogelijk negatieve gevolgen voor de toegankelijkheid van het hoger onderwijs. Hoewel de beschikbare onderzoeken geen uitsluitsel geven over het effect van loting, kan de toevoeging van loting ertoe leiden dat instellingen de kansengelijkheid voor verschillende groepen verbeteren. Door differentiatie kan bovendien de beschikbare kennis over de effecten van verschillende selectiemethoden worden vergroot, aldus de toelichting.
ATR acht nut en noodzaak van het wetsvoorstel voldoende onderbouwd en onderschrijft dat loting een minder belastend selectiemechanisme is, maar plaatst daarbij de kanttekening dat de differentie in selectie-instrumenten ook kan leiden tot meer onduidelijkheid voor aspirant-studenten en opleidingen over het geëigende selectie-instrument. ATR adviseert toe te lichten of en zo ja welke (rapportage)verplichtingen er zijn voor de onderwijsinstellingen en de gevolgen voor de regeldruk volledig in beeld te brengen.