Wetsvoorstel doorstroomtoetsen primair onderwijs (po)
Vanaf 2014 zijn alle basisscholen verplicht bij leerlingen in groep 8 een eindtoets af te nemen. Daarbij konden basisscholen voortaan ook kiezen voor een andere, door marktpartijen aangeboden, toets dan de Centrale Eindtoets van de overheid. Een evaluatie van de wetswijzigingen uit 2014 heeft geleid tot een nieuw wetsvoorstel, dat als doelen heeft de kansengelijkheid bij de overstap van het primair onderwijs (po) naar het voortgezet onderwijs (vo) te verbeteren en te zorgen voor een “heldere stelselinrichting” door de eindtoets in de toekomst alleen nog maar door marktpartijen aan te laten bieden en niet meer door de overheid (Centrale Eindtoets).
Voorgestelde wijzigingen
De naam van de eindtoets wijzigt in ‘doorstroomtoets’ met de bedoeling dat op termijn de doorstroomtoets een plek inneemt als één van de toetsen in het leerlingvolgsysteem (LVS). Er wordt één landelijk moment vastgelegd waarop alle leerlingen zich aanmelden voor het vo, zodat leerlingen met een naar boven bijgesteld advies even veel kans maken op een plek op de school en het niveau van hun keuze. Alle scholen worden verplicht om de procedure voor het schooladvies dat leerlingen en ouders in groep 8 krijgen in de schoolgids op te nemen.
Volgens de toelichting zorgt de huidige “hybride inrichting” van het stelsel voor onduidelijkheid voor de scholen. De wetswijziging moet er voor zorgen dat voor alle toetsen zoveel mogelijk gelijke eisen, procedures en financieringsstromen gelden en de overheid een duidelijke rol heeft, aldus de toelichting. De Centrale Eindtoets wordt daarom afgeschaft. De overheid stelt alleen nog in het geval van een landelijke calamiteit, een calamiteitenversie van de Centrale Eindtoets beschikbaar. Het college voor toetsen en examens (CvTE) blijft als onafhankelijk orgaan de kwaliteit van de eindtoetsen bewaken.
ATR constateert dat nut en noodzaak van het wetsvoorstel zijn onderbouwd. De adviespunten betreffen vooral de werkbaarheid van het wetsvoorstel. ATR vraagt aandacht voor de kwetsbaarheid van de (verplichte) aanmelding op dezelfde dag
(1 april) en adviseert enige spreiding te realiseren voor de aanmeldingen voor het vo, door verruiming van de termijn in de periode voorafgaand aan 1 april. ATR adviseert ook om toe te lichten wat de eventuele impact is voor scholen in het geval zij moeten overstappen op een andere eindtoets. Daarbij adviseert ATR te zorgen voor heldere, werkbare afspraken met private aanbieders en onderwijsinstellingen in het geval er zich een landelijke calamiteit voortdoet. De gevolgen voor de regeldruk zijn kwalitatief en kwantitatief nog niet volledig in beeld gebracht. ATR adviseert dit alsnog te doen.