Wet taal en toegankelijkheid HO en MBO

Het Adviescollege toetsing regeldruk (ATR) heeft op 19 december de “Wet taal en toegankelijkheid” ontvangen. De Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW) en de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) worden gewijzigd met het oog op de gevolgen van de internationalisering van het onderwijs. Het gaat om een combinatie van wettelijke maatregelen waarbij onderwijsinstellingen verplichtingen worden opgelegd, maar ook mogelijkheden krijgen om te sturen op de instroom van (buitenlandse) studenten. De maatregelen gaan in het bijzonder over het taalbeleid en de toegankelijkheid van het onderwijs.

Door de toestroom van buitenlandse studenten sluit het taalbeleid volgens het wetsvoorstel niet meer goed aan bij de praktijk. De instellingen moeten daarom hun taalbeleid aanscherpen en transparanter maken. De instellingen krijgen daarnaast de inspanningsverplichting om een numerus fixus te voorkomen. En zij moeten vooraf toestemming vragen aan de minister om een numerus fixus in te mogen stellen. Om de toegankelijkheid van het onderwijs te bevorderen voor studenten die een tweede studie willen volgen, wordt het instellingscollegegeld gemaximeerd. Dit geldt ook voor studenten uit de Europese Economische Ruimte (EER). Het instellingscollegegeld voor niet-EER-studenten wordt wettelijk niet gemaximeerd om de toegankelijkheid voor Nederlandse/ EER-studenten te waarborgen. Vanwege het grote aantal aanmeldingen dat instellingen krijgen van studenten met een buitenlands diploma, mogen instellingen na de wetswijziging aan de aspirant-studenten administratiekosten vragen voor de diplomawaardering en voor het afnemen van taaltoetsen Engels.

ATR constateert dat de maatregelen in het wetsvoorstel niet volledig zijn onderbouwd. ATR mist in de toelichting met name informatie over de acute problemen in het onderwijs die hebben geleid tot de “toestemmingsvereiste” voor een numerus fixus. Daarom is het moeilijk te beoordelen in hoeverre de voorgenomen maatregel bijdraagt aan het oplossen hiervan. ATR adviseert dit toe te lichten. De onderwijsinstellingen hebben alternatieven aangedragen voor de voorgestelde procedure voor de “toestemmingsvereiste”. In het wetsvoorstel is niet duidelijk wat de voorstellen van de onderwijsinstellingen nu precies behelsden en wat de afweging is geweest om deze niet te honoreren. ATR adviseert dit te verduidelijken. Een aantal maatregelen wordt na vier jaar geëvalueerd. ATR adviseert concreet te vermelden welke maatregelen tot de evaluatie behoren en hoe invulling gegeven wordt aan de monitoring. De gevolgen voor de regeldruk zijn in beeld gebracht en berekend, op enkele onderdelen na. ATR adviseert dit alsnog te doen.