Wijziging Kieswet
Op 29 november 2017 is een wijzigingsvoorstel van de Kieswet door de minister van Binnenlandse Zaken (BZK) voorgelegd aan ATR ter advisering.
Doel van het wijzigingsvoorstel is het proces van de vaststelling van de verkiezingsuitslag transparanter en beter controleerbaar te maken. Het voorstel bevat diverse voorstellen om dit doel te bereiken. Zo wordt voorgesteld om gemeentelijke stembureaus in te stellen die in het openbaar, bij constatering van fouten, stemmen opnieuw kunnen tellen en correcties kunnen aanbrengen op het proces-verbaal. Verder wordt voorgesteld om de processen-verbaal van de stembureaus en de opgave met de totaaltelling van de gemeenten openbaar te maken. Deze documenten zijn nu alleen gedurende een korte periode in te zien bij de gemeente.
Verder bevat het wijzigingsvoorstel enkele wijzigingen die zijn gebaseerd op adviezen van de Kiesraad, volgend uit evaluaties van eerdere verkiezingen voor onder andere de Tweede Kamer en de Provinciale Staten. Zo hoeven kiezers bij het aanvragen van een kiezerspas de stempas niet meer in te leveren.
Nut en noodzaak van de voorgestelde wijzigingen zijn volgens ATR voldoende onderbouwd. Voor een van de wijzigingsvoorstellen constateert het college dat een minder belastend alternatief niet is gekozen of overwogen. Het gaat om de aangescherpte eis voor nieuwe politieke groeperingen die zich willen laten registreren voor deelname aan de verkiezingen. Deze groeperingen dienen voortaan een recent, gewaarmerkt uittreksel van het handelsregister te overleggen bij de aanvraag tot registratie. In het verleden volstond hierbij een bewijs van inschrijving in het handelsregister. ATR merkt op dat de gevraagde gegevens van de politieke groeperingen door overheden zelf kunnen worden ingezien via het handelsregister. Het college adviseert daarom de indieningseis van het recent, gewaarmerkt uittreksel van het handelsregister te laten vervallen, en alleen die gegevens op te vragen bij groeperingen die nog niet bij de overheid bekend zijn en welke noodzakelijk zijn voor de beoordeling van de aangevraagde registratie.
Tot slot adviseert ATR de regeldrukeffecten van het voorstel conform de landelijke methodiek in beeld te brengen.